“Als een open en inclusieve stad, willen we dat iedereen zichzelf kan zijn en veilig voelt, zeker in het uitgaansleven”, zegt Mohamed Ridouani, burgemeester van Leuven. “Grensoverschrijdend gedrag hoort daar niet bij. Daarom werken we op maat van onze stad en met de expertise van heel wat partners een breed gedragen actieplan uit. Daarvoor kijken we naar ervaringen in het binnen- en buitenland. Eén van de concrete vragen die leefden was: hoe kunnen medewerkers in het uitgaansleven reageren wanneer ze grensoverschrijdend gedrag opmerken? Samen met het muziekcentrum Het Depot hebben we dan onze schouders onder een pilootproject gezet dat medewerkers daarvoor handvaten aanreikt en de aanpak tegen grensoverschrijdend gedrag structureel inbedt in de werking. Dat project zullen we deze zomer ook uitrollen op de Vismarkt, tijdens de Beleuvenissen.”

Het Depot Cares
​“In Het Depot hebben we eind 2022 samen met de stad een project opgestart om grensoverschrijdend gedrag aan te pakken. Dat resulteerde in een gestructureerde aanpak van de problematiek in onze organisatie die we sinds ons vorige feest, CENTAH, afgelopen zondagnacht uitrollen”, licht Mike Naert, directeur van Het Depot, toe. “Het Depot wil een safe space zijn voor iedereen. Iedereen moet zich veilig voelen en zich kunnen amuseren op onze concerten en feesten. Onder de noemer ‘Het Depot Cares’ hebben we nu een aanpak voor mogelijke problemen.”

In alle voor het publiek toegankelijke ruimtes is er informatie voorzien over wat te doen bij problemen rond grensoverschrijdend gedrag. Die kunnen telefonisch gemeld worden, of bij alle medewerkers van Het Depot. Het Depot heeft vertrouwenspersonen aangesteld die bij elk event aanwezig zijn en die meldingen opvangen. De vertrouwenspersonen voorzien meteen opvang voor het slachtoffer, gaan in gesprek en leggen mogelijke verdere stappen rustig uit. Daarnaast worden de aangewezen daders aangesproken en indien nodig wordt de politie verwittigd.

“Bij de briefing van medewerkers en vrijwilligers aan het begin van elke avond lichten we de te volgen procedure nog eens toe. Alle medewerkers van Het Depot zijn dus betrokken en op de hoogte. Zo willen we voor slachtoffers de stap om iemand aan te spreken zo klein mogelijk maken”, aldus Mike Naert.

Breed actieplan
​Ondertussen werkt de stad aan een breed actieplan rond grensoverschrijdend gedrag, in samenwerking met verschillende partners, zoals politie, justitie, studentenkoepel LOKO, uitgaansgelegenheden, evenementen, hulpverlening, de onderwijsinstellingen, het CAW, het openbaar vervoer…

"Er bestaan al heel wat waardevolle initiatieven, maar een ruimer beleidsmatig plan ontbreekt en daar werken we momenteel aan”, zegt schepen van gelijke kansen Lies Corneillie. “Uitgaan moet voor iedereen fijn zijn, maar dat is helaas niet altijd het geval. Zelfs de zorg en angst dat je slachtoffer kan worden, maakt het uitgaan al minder plezierig. Iedereen heeft zijn eigen verhalen over deze thematiek en we merken dat hoe meer je erover spreekt, hoe meer verhalen er naar boven komen. Daarom zetten we onze schouders onder een actieplan om grensoverschrijdend gedrag in het uitgaansleven te voorkomen en slachtoffers op te vangen en te begeleiden.”

Het actieplan zal onder meer het preventief inrichten van ruimtes, je veilig verplaatsen 's nachts, draaiboeken voor horeca en eventorganisatoren en het ondersteunen van vrijwilligers omvatten. Er wordt ook onderzocht of er nood is aan een fysiek steun- en meldpunt. Er wordt daarbij gekeken naar ervaringen in het binnen- en buitenland met zowel vaste als mobiele meldpunten. Het actieplan zal klaar zijn in het najaar van 2023.

Voortbouwend op bestaande initiatieven
​Er lopen in Leuven al heel wat initiatieven om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en waar nodig aan te pakken. Zo organiseert de stad zelf omstanderstrainingen waarmee ze mensen handvaten aanreikt om gepast te reageren of tussen te komen als ze getuige zijn van ongepast gedrag. Die vormingen kunnen op veel bijval rekenen.

Op initiatief van studenten, studentenkoepel LOKO, de politie en de stad kunnen studenten die ongepast gedrag ervaren in fakbars een 'angel shot' bestellen. Dat is geen echt shotje, maar een fictief drankje dat de fakbarbeheerders alarmeert over grensoverschrijdend gedrag. Ook verschillende jongerencollectieven, zoals Nacht in de Stelplaats, hanteren een preventief beleid.

Daarnaast opende het Zorgcentrum na Seksueel Geweld op de campus van Gasthuisberg vorig jaar de deuren. Het Zorgcentrum vormt een antwoord op de meest extreme vormen van grensoverschrijdend gedrag. Slachtoffers van seksueel geweld kunnen er terecht voor allesomvattende zorg die bestaat uit medische hulp, psychologische begeleiding, forensisch onderzoek en verdere medische en psychologische opvolging. Slachtoffers kunnen er ook een klacht neerleggen. “In ieder geval is het belangrijk dat een slachtoffer melding maakt van grensoverschrijdend gedrag”, verduidelijkt korpschef van politie Jean-Paul Mouchaers.